1. Wprowadzenie do snów, w których mówi zmarły ojciec. Doświadczenie snów, w których mówi zmarły ojciec może być emocjonalnie intensywny i poruszający. Te sny są dla naszej podświadomości sposobem na przepracowanie żalu i pozwalają nam połączyć się z naszymi bliskimi. Śmierć ukochanej osoby jest dla nas bolesnym doświadczeniem. Dorośli trudno radzą sobie z odejściem kogoś bliskiego, ale trudno nam sobie wyobrazić, jaki ból przeżywają dzieci, kiedy To będzie hołd dla zmarłego taty. 25 czerwca 2020, 17:16 • Autor: Wszystko dla taty. Gdy pod koniec lutego zmarł Paweł Królikowski, cała rodzina pogrążyła się w rozpaczy. Dzień Ojca to okazja, aby docenić naszych kochających ojców i okazać im wdzięczność za ich miłość, wsparcie i poświęcenie. Nasza kolekcja kolorowanek z okazji Dnia Ojca pozwoli Ci wyrazić swoje uczucia w sposób kreatywny i piękny.Daj upust swojej kreatywności, używając męskich odcieni i dodając własne detale, które Moją 3 NP modliłem się za dusze zmarłego Taty, który odszedł bez wiatyku. Był niewierzący. Postanowiłem modlić się NP za Tatę i muszę powiedzieć, że już w pierwszych dniach modlitwy miałem pokój w sercu jakiego w życiu nie doświadczałem. Vay Tiền Online Chuyển Khoản Ngay. Codzienna łączność - znaki Znaki, to najtrudniejszy do rozpoznania, ale za to najczęstszy rodzaj kontaktów. To sytuacje, które zwykle nazywamy wielkim zbiegiem okoliczności, bo występuje w nich jakiś szczególny związek pomiędzy zmarłym, a konkretnym wydarzeniem, czyjąś myślą lub rozmową w danym momencie, datą, czy świętem rodzinnym. To sytuacje, które mają "drugie dno." Dla odbiorcy są zazwyczaj dość czytelnym "pozdrowieniem" od zmarłego, da się je jednak wytłumaczyć w zupełnie banalny sposób. Dlatego też znaki rozpoznać może zazwyczaj tylko ich adresat, pozostali będą traktować je, jak tylko zwykły przypadek. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ wszystko musi opierać się na wierze. By jednak znaki zostały właściwie odczytane, takie sytuacje wymagają czasami dogłębnej analizy. Przede wszystkim jednak trzeba całkowicie otworzyć się na to, co po ludzku wydaje się niemożliwe. W przeciwnym razie każdy znak będzie dla nas jedynie zwykłym zbiegiem okoliczności i sami możemy pozbawić się wielu Bożych łask. Oto przykłady codziennej łączności ze zmarłymi poprzez "znaki": Żeglarski pogrzeb "Od zawsze byłam wielkim miłośnikiem żeglarstwa. Tata za życia wielokrotnie nawiązywał do moich żeglarskich zainteresowań. Pisał dla mnie żeglarskie wierszyki, rysował mi żeglarskie obrazki. Pierwszy znak otrzymałam na pogrzebie taty. Całe kazanie księdza było naszpikowane porównaniami życia i śmierci do morza, rejsu, statków i portów. Byłam zdumiona. Czułam się tak, jakby sam tata tłumaczył mi wszystko używając swoich żeglarskich metafor. Nie spotkałam się z tym na żadnym innym pogrzebie" Źródło: Relacja ustna "Dziwna" Msza święta Kiedy byłam jeszcze w wielkim szoku po śmierci taty, który za życia bardzo cierpiał, obawiałam sie, że on gdzieś teraz cierpi bez mojej pomocy (od której było uzależnione jego życie). Swoimi wątpliwościami zadręczałam mojego męża. Kiedy byliśmy w kościele zaraz po śmierci taty, ksiądz podczas kazania w kółko powtarzał jedno i to samo zdanie: "w Niebie nie ma chorób i nie ma cierpienia." Na początku uznałam to za zwykły zbieg okoliczności. Jednak ksiądz powtarzał to zdanie jeszcze wiele razy podczas kazania, potem tuż przed Komunią św. i jeszcze po błogosławieństwie na końcu Mszy. Mój mąż był w wielkim szoku. Był przekonany, że była to "odpowiedź z Nieba" na moje wielkie wątpliwości w ostatnim czasie. Źródło: Relacja ustna Koszula urodzinowa Po śmierci taty, rozdaliśmy jego ubrania. Niewielką część z nich zabrał mój szwagier. Po mszy świętej za tatę z okazji kolejnych jego urodzin, udaliśmy się całą rodziną na tradycyjną, uroczystą, urodzinową kolację. Podczas kolacji spojrzałam na szwagra, który siedział naprzeciwko mnie i ze zdumieniem zauważyłam, że ma na sobie koszulę taty. W dodatku tę koszulę, którą tata zakładał w każde swoje urodziny... Źródło: Relacja ustna Niezwykły prezent imieninowy Tata składał mi życzenia imieninowe zawsze równo o północy. Po jego śmierci zwyczaj ten przejął mój mąż. Tak było i tym razem. Kiedy odpakowałam otrzymany prezent, ujrzałam płytę CD zespołu "Totentanz" z wielkim tytułem "LIVE." Mój mąż był zdumiony, gdyż był przekonany, że kupił mi zupełnie inną płytę. Musiał więc ją wymienić. Mi jednak cała ta sytuacja nie dawała spokoju, gdyż moment wręczenia owego prezentu był przecież "godziną mojego taty." Kiedy jednak przetłumaczyłam tytuł płyty na j. polski, wszystko stało się dla mnie jasne: TOTENTANZ – "taniec umarłego". LIVE – nie tylko "na żywo," ale i „żyć” oraz „żywy, pełen życia.” Tata za życia miał poczucie humoru. Co więcej, uwielbiał czarny humor. Uważam, że mógł być to jego psikus. Jeśli przeżył swoją śmierć i nadal jest sobą, oznacza to, że w charakterystyczny dla siebie sposób dał mi do zrozumienia, że żyje, ma się dobrze, jest ze mną w tym momencie, że jako "umarlak" "tańczy na moich imieninach" i co najważniejsze - śmieje się ze swojej śmierci. Tym samym daje też do zrozumienia, że śmierci nie trzeba się bać. Źródło: Relacja ustna A widzisz? Tego dnia było mi bardzo, bardzo smutno. To przecież Wigilia, moje imieniny, a następnego dnia trzecia rocznica śmierci taty. Czekałam na jakiś znak od niego, ale znaku nie otrzymałam. Kiedy jednak wieczorem włączyłam komputer, otrzymałam wiadomość ż życzeniami "wesołych świąt" od jakiegoś Czesława. Nie miałam pojęcia o kogo chodzi. Poszperałam więc w Internecie, by uzyskać dokładniejsze dane mojego tajemniczego rozmówcy. W wizytówce ujrzałam podpis: "Czesław z cmentarza." (Chodziło więc o kultowego Czesia, z bajki "Włatcy móch," który jak wiemy jest żywym trupem. i mieszka na cmentarzu) Byłam przekonana, że ktoś znajomy zrobił sobie dowcip wiedząc, jak bardzo tęsknię za tatą. Jakieś pół roku później napisałam więc do tej osoby i przekonałam się, że to był ktoś zupełnie obcy i sam nie wiedział, dlaczego wysłał mi życzenia. A jednak były to jedne z najpiękniejszych życzeń i to w najtrudniejszym dla mnie okresie roku (Wigilia i rocznica śmierci taty). Następnego dnia opowiadałam o tym wydarzeniu koleżance. Rozmawiałyśmy poprzez komunikator internetowy. Pytała, jak ja odczytuję to wydarzenie, więc zaczęłam przyrównywać obecną sytuację mojego taty do serialowego Czesia. Koleżanka odpowiedziała: "a widzisz?" I w tym momencie znowu stało się coś dziwnego. Zerwała się między nami łączność, ale w taki sposób, że ona nie otrzymywała ode mnie wiadomości. Ja natomiast byłam przekonana, że łączność wcale się nie zerwała, bo przychodziły wciąż odpowiedzi. Prowadziłam więc dalej swoje rozważania. Dopiero po pewnym czasie doszłam do wniosku, że coś jest nie tak, ponieważ odpowiedzi były wciąż takie same - "a widzisz?" Wyglądało to mniej więcej tak: Ja: Mąż był w szoku. Powiedział, że mam szukać porównań do Czesia. I wiele by sie zgadzało. Czesio tez mieszka na cmentarzu :-) Koleżanka: a widzisz? a widzisz? a widzisz? Ja: Czesio tez żyje pomimo, że jest trupem :-) Koleżanka: a widzisz? a widzisz? a widzisz? a widzisz? a widzisz? Ja: Czesiowi też często odpadają kostki, ale sie tym nie przejmuje :-) a widzisz? a widzisz? a widzisz? a widzisz? Ja: I Czesio też śpiewa cały czas ALLELUJA ;-) Koleżanka: a widzisz? Ja: no widzę :-) Później dopiero okazało się, że łączność już dawno się zerwała. Było to w 3 rocznicę śmierci taty. Mój tata za życia często powtarzał słowa "a widzisz?," kiedy tylko o czymś udało mu się mnie przekonać :-) Źródło: Relacja ustna Moją 3 NP modliłem się za dusze zmarłego Taty, który odszedł bez wiatyku. Był niewierzący. Postanowiłem modlić się NP za Tatę i muszę powiedzieć, że już w pierwszych dniach modlitwy miałem pokój w sercu jakiego w życiu nie doświadczałem. Myślę pod koniec nowenny że jest to znak, że Tata dostąpił łaski nieba. Pozdrawiam wszystkich i modlę się za wszystkich z całego serca. Nowenna za uzależnionych1-9 sierpnia Zobacz podobne tematy:Anonim: Nowenna pompejańska za dziadka, za duszę taty i o…Barbara: Modlitwa za dusze w czyśćcuWiktoria: Łaska nawrócenia dla tatyIzabela: Prośba o zdrowie dla Taty PAMIĘĆ O BLISKICH Z NAMI,TRWA WIECZNIE!!! Tata i Mama - dwie najbliższe dzieciom osoby. W wielu rodzinach to właśnie tata zajmuje się pracą i zapewnieniem bytu materialnego dla rodziny. Miłość taty jest bardziej wymagająca, tata staje się bardziej wymagający wobec dzieci, ucząc dzieci lepszego radzenia sobie w życiu. Tata wpływa więc na sposób postrzegania świata przez dzieci. Modlitwa Codzienna – Za zmarłego ojca Boże, od Ciebie pochodzi wszelkie ojcostwo, zmiłuj się nad zmarłym swoim sługą ......, który jako dobry ojciec troszczył się o swoją rodzinę; nagródź jego miłość i wierność Twoim pokojem, a osieroconą rodzinę otocz swoją opieką. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen. Dla Ciebie smutki i wiersze, Dla Ciebie tato me żale i łzy Choć po kryjomu pisane w rozterce To w sercu mym zawsze Ty. Lecz Ty już nie czujesz, nie cierpisz Nie patrzysz, nie słyszysz i się nie męczysz Ból dawno zapomniałeś i w zimnym dole już zasnąłeś. Me serce krwawi i jest w rozterce Tęsknota rozdziera kochające Cię serce. Podejdź choć ten ostatni raz, przytul do mnie swą zimną twarz. Chcę chwycić twe zimne dłonie bo jakże pragnienie wielkie jest moje. Lecz nic nie mówisz, stoisz obok mnie, i głaskasz po włosach tak delikatnie... Odchodzisz nagle, zostawiasz nas, i wracasz znów w ten ciemny las. MonikaKa DLA TATY Życie mija w bardzo krótkim czasie więc musisz walczyć , by przetrwać na tej trasie. Pamiętam Ciebie byłeś zdrowy, uśmiechnięty od małego wpajałeś mi patenty. Teraz Ciebie nie ma, muszę trzymać rodzinne kolumny, mam nadzieję tato, że jesteś ze mnie dumny. Straciłem Ciebie w ciągu jednej sekundy, być albo nie być, jestem w kajdany zakuty. Zaskakujące jaka ludzka jest niewiedza, teraz co mi przyszło , na cmentarzu Cię odwiedzać. Dla mojego zmarłego taty… Zawsze będę Cię kochać … Świat płacze obmyty w tęsknocie, płaczą drzewa, kwiaty urocze,róże i goździki nad grobem płaczą, że już go nigdy więcej nie zobaczą. Z nieba małymi kroplami deszczu płyną łzy lata, słońca, świerszczy i płyną po wilgotnej ziemi i płyną do kwiatów zieleni. Czerń króluje nad całym światem, w tym dniu błękitną poświatą, on w chwale pod niebiosa leci, a na ziemi płacz, wiatry, zamieci. On już szczęśliwy, daleko, wysoko, a świat w kolorze żałoby upływa szeroko. On już się cieszy, spogląda z góry, na swoją żonę, rodzinę, córy. My chcemy być o nas pamiętał, pamiętał o ziemi i o jej pięknie. Odwiedzaj nas czasem we snach, w marzeniach i bądź zawsze w naszych wspomnieniach. Ileż łez wypłakać można, ileż westchnień z serca wyrwać? łez jest może nieskończone... westchnień niebo niespełnione... TATO Nagłym podmuchem zgasł płomień świecy w pół przymkniętych źrenicach dopełnienie jak ćma pofrunął do światła na kwietne łąki wieczności zamykając przestrzeń czasem określonym odkryte karty wybrzmiałe akordy dłonie różańcem splątane w zaciszu dębowych desek pustka… jakby od niechcenia uparcie szarpie czułe struny i zapalone znicze NA POCIESZENIE Chciałabym być teraz przy Tobie, by Cię przytulić, uścisnąć, pocieszyć choć nie znam sensownych słów, które brzmią mądrze w obliczu śmierci... Wiem jednak jaki to ból gdy umiera ktoś tak ukochany,wiem, że cząstka Ciebie umiera wraz z Nim, wiem jak ta śmierć Ciebie rani... Moje słowa nieporadne, banalne niewiele zmienią gdy Ty tak cierpisz... W pamięci zachowaj sobie ten obraz: Twój ojciec pogodny i uśmiechnięty... Zachowaj w sobie piękne wspomnienia, te wspólne lata, to jak Cię kochał... Są ludzie co ojców swych nie widzieli... ...Ty miałeś szczęście mieć swego choć trochę... I chcę żebyś wiedział, że ja też cierpię, choć nie mam odwagi, by się odzywać.. Twój ból jest ze mną, Twój smutek we mnie... ... wszystko razem z Tobą przeżywam... I wiedz, że zawsze będę przy Tobie, zawsze możesz na mnie polegać, na wiele osób możesz liczyć gdy tylko zajdzie taka potrzeba! Lil Kim Lee Odszedłeś tak nagle bez pożegnania Bez zbędnych słów i narzekania… Cichutko, powoli jak ćma do światełka W Twym sercu zgasła nagle iskierka. Znak dałeś, że serce Twe kołacze, Och Tato kiedy znów Cię zobaczę? Całus na Twym czole złożony Od Twych dzieci, wnuków i od żony. To było ostatnie nasze pożegnanie, Na wieki wieków przyszło to rozstanie. A teraz w krainie wiecznego życia, gdzie oliwny gaj… Gdzie pięknie pachną kwiaty, a sercu Boży raj Siedzisz u boku Pana w anielskiej obsadzie Nie martwiąc się niczym i nikim w zasadzie. Modlitwy dla Ciebie codziennie składamy I kwiaty i znicze dzisiaj Tobie damy. MonikaKa W świec krążą zmarłych cienie, I światłość wiekuista niechaj się stanie, Słowami pacierza przez dusz wypomnienie Wieczne spoczywanie racz im dać Panie. Żadna Cię już Tatusiu krzywda nie dotknie i żadne cierpienie nie obudzi. Niechaj Cię Pan Bóg swoją miłością otoczy na wieki. Tatusiu nadszedł w życiu dzień taki, że musiałeś zostawić wszystko. Dziś nad grobem śpiewają Ci ptaki. Lecz wrócisz, bo dzień ostateczny blisko. Żałoba po stracie rozumiana jest jako stan smutku, żalu, cierpienia i bólu związanego ze śmiercią bliskiej osoby. Smutek jest normalną reakcją na stratę ukochanej osoby. Sposób przeżywania żalu może być odmienny u poszczególnych osób, lecz często towarzyszą mu objawy somatyczne, poznawcze, behawioralne i emocjonalne. Śmierć członka rodziny lub przyjaciela zmagającego się z chorobą nowotworową z jednej strony przynosi pewną ulgę – kończy się bowiem cierpienie chorego, z drugiej strony – rodzina i bliscy pozostają w pełnej smutku i tęsknoty żałobie za ukochaną osobą, która odeszła. W przypadku żałoby po bliskiej osobie zmarłej na raka, smutek może trwać przez długi czas i powracać w zmodyfikowanej formie – stymulowany rocznicami, śmiercią innych osób oraz sytuacjami skłaniającymi do wspomnień. Pod wpływem doświadczenia żalu ludzie mogą się zmienić, ale w większości przypadków okazuje się, że po pewnym czasie są w stanie dobrze funkcjonować i dalej cieszyć się życiem. Istnieje powszechny pogląd, że nie istnieją pojedyncze „prawidłowe” lub „właściwe” teorie wyjaśniające doświadczenie straty, że nie istnieje jedna właściwa, „prawdziwa” teoria czyjegoś żalu, ani rama czasowa, która sztywno określa ile trwać powinna żałoba. W ramach wymogów kulturowych poszczególne osoby radzą sobie z żałobą w odmienny sposób. Nie istnieją bowiem ścisłe zasady odnoszące się do zachowania po śmierci bliskiej osoby. Żałoba jest szczególnie trudnym stanem, gdyż wiąże się ze utratą, która jest nieodwracalna. Żałoba nie jest łatwym tematem, ale nie można go pomijać, bo dotyczy wszystkich ludzi. Każdy z nas na jakimś etapie swojego życia musi zmierzyć się z faktem śmierci dziadków, rodziców, przyjaciela czy partnera. Tematy śmierci, przemijania i żałoby są nieuniknione w naszym życiu, podobnie jak ciężar emocjonalny, jaki jest z nimi związany. Choć najchętniej chciałoby się je odrzucić i wyprzeć – nie jest to możliwe. Jakie są etapy żałoby? Finalnym celem dobrze przeżytej żałoby jest znalezienie dla zmarłego nowej roli i pozycji w rodzinie – pogodzenie się z odejściem, zachowanie dobrych wspomnień – a dla siebie nowego planu na życie, nowych celów. Zanim jednak to się stanie, trzeba zmierzyć się z pierwszą informacją o śmierci. Może wywołać ona szok. Naturalną reakcją jest zarówno płacz, krzyk, jak i bezruch, czy milczenie. Kiedy ta pierwsza chwila minie, często pojawia się pytanie „dlaczego”, któremu towarzyszy cały wachlarz emocji: żal, smutek, złość, ból, rozpacz. Mogą się pojawiać kłopoty ze snem, brak apetytu, trudności z koncentracją uwagi, niekontrolowane wybuchy płaczu. Po kilku tygodniach przychodzi czas na etap zwany dezorganizacją. Duże nasilenie dotychczasowych emocji stopniowo słabnie, pojawia się apatia, wycofanie z dotychczasowych kontaktów, co w konsekwencji może przerodzić się w depresję. W miarę upływu czasu stan apatii może być przerywany chwilami aktywności, mogą pojawiać się małe radości, a nieobecność zmarłego staje się coraz bardziej realna i nieodwracalna. Wspomnienia zaczynają być bardziej przyjemne niż bolesne. Pojawiają się nowe plany, zamierzenia. Jest to znak, że ostatni etap przeżywania żałoby jest już bliski. Bez względu na to ile czasu minęło od śmierci bliskiej osoby, nasilony smutek i żal mogą pojawiać się w okolicy rocznicy śmierci, świąt, Święta Zmarłych. Są to momenty, w których szczególnie silnie odczuwamy nieobecność bliskiej osoby, kiedy mocno tęsknimy i wspominamy jej obecność. Żałoba nie zawsze ma tak schematyczny przebieg, ale jest to pewien uporządkowany obraz tego, co może się w tym czasie dziać. Miejmy również świadomość, że do żałoby możemy się przygotować jeszcze przed śmiercią osoby bliskiej – nie tylko rozmawiając z nią o tym, ale przede wszystkim doświadczając realnych zmiany zachodzących w naszym życiu np. dotyczących podziału ról w rodzinie, przejęcia opieki nad chorym, zwiększenia zakresu obowiązków. Wszystko to sprawia, że żałobę możemy znacznie wcześniej odczuwać oraz delikatniej i bardziej świadomie przez nią przejść. Szczególnie druzgocącą stratą, zwłaszcza w czasach, gdy zdecydowaną większość chorób wieku dziecięcego można skutecznie leczyć jest śmierć dziecka. Głęboko dotyka ona wszystkich zaangażowanych – rodziców, rodzeństwo, dziadków, dalszą rodzinę, przyjaciół i ludzi zaangażowanych w opiekę i pomoc. Rzadko spotykamy się ze śmiercią dziecka, co sprawia, że gdy zaistnieje, jest szczególnym doświadczeniem. Pojawia się wówczas poczucie zaburzenia naturalnej kolei rzeczy. Z drugiej strony, dzieciom które same przechodzą żałobę np. po rodzicu czy rodzeństwie potrzebne jest szczególne wsparcie i poświęcenie uwagi. W zależności od wieku dziecka pomocne mogą być: przekazanie wiedzy, że wyrażanie uczuć jest akceptowane. Dzieci mogą robić to na wiele sposobów np. poprzez zabawę, aktywność plastyczną, muzykę, teatr; zapewnienie o normalności ich odczuć związanych z żałobą; utrzymanie codziennych działań i rytuałów, pocieszanie, upewnianie i udzielanie odpowiedzi na zadawane pytania; przyzwolenie na zachowanie pamiątek po zmarłym; podtrzymywanie kontaktu z rówieśnikami; okazywanie wsparcia, miłości, respektu. Ile trwa żałoba – objawy i etapy żałoby Objawy somatyczne żałoby: subiektywne obawy, których może doświadczać osoba w żałobie, mogą obejmować pustkę w żołądku, ściskanie w klatce piersiowej lub gardle, nadwrażliwość na dźwięki, uczucie braku tchu, osłabienie mięśni, brak energii, suchość w jamie ustnej i uczucie depersonalizacji. Objawy emocjonalne żałoby: dla wielu ludzi uczucie wstrząsu i odrętwienia jest wstępną reakcją emocjonalną na stratę bliskiej osoby. Często występuje uczucie złości (skierowane w stronę rodziny, przyjaciół, personelu medycznego, Boga, zmarłej osoby lub nikogo w szczególności) oraz poczucie winy ( w stosunku do prawdziwych lub wyimaginowanych niepowodzeń), a także pragnienie i głęboka potrzeba powrotu zmarłej osoby. Normalnymi reakcjami są również lęk, poczucie bezradności i dezorganizacja. Najczęściej spotykanym uzewnętrznieniem żalu po śmierci jest przygnębienie. Głęboki smutek, przypominający depresję może wystąpić dopiero wiele miesięcy po stracie bliskiej osoby. Pojawić mogą się również uczucia ulgi i wolności, chociaż później towarzyszyć im może poczucie winy. Obawy poznawcze żałoby: we wczesnej fazie żałoby często występuje niedowierzanie i poczucie nierealności. Przez chwilę mogą być także obecne elementy zaprzeczania. Osoba przeżywająca żałobę może być ciągle zajęta myśleniem o zmarłym. Dla osób w żałobie wrażenie wzrokowe i słuchowe obecności zmarłego nie jest niczym niezwykłym. Często upośledzona jest pamięć krótkotrwała, zdolność koncentracji i poczucia celu. Żałoba – objawy behawioralne: mogą wystąpić zaburzenia apetytu i snu, a także często pojawiają się sny o zmarłej osobie, wpływające na stan emocjonalny osoby będącej w żałobie. Człowiek przeżywający żałobę może wycofać się z życia społecznego, unikać sytuacji przypominających o zmarłej osobie lub zachowywać się w sposób roztargniony. Osoby przeżywające żałobę mogą również wykazywać nadmierną aktywność i zachowywać się w sposób sugerujący poszukiwanie zmarłej osoby – odwiedzają miejsca lub noszą ze sobą przedmioty przypominające im o zmarłym. Niektórzy rozważają szybkie i diametralne zmiany w swoim życiu, które mogą być sposobem na uniknięcie bólu związanego ze stratą. Takie zmiany bezpośrednio po stracie nie są zwykle zalecane. Nieprawidłowy (patologiczny) przebieg żałoby – etapy „Patologiczny żal obejmuje występowanie pewnych zależnych od żalu objawów, przekraczających swym trwaniem czas mieszczący się w ramach okresu adaptacyjnego. Można postawić hipotezę, że trwanie pewnych objawów powyżej 6 miesięcy umieszcza osobę będącą w żałobie w grupie zwiększonego ryzyka przetrwałego upośledzenia socjalnego, psychologicznego i medycznego” Prigerson i wsp., 1995r. Czynniki predysponujące do wystąpienia patologicznej żałoby to: Osobiste (związek ze zmarła osobą oparty na gniewie, dwuznaczności, zależności, liczne doświadczenia z przeszłości związane ze stratą, problemy związane ze zdrowiem psychicznym, brak wsparcia socjalnego); Związane z daną okolicznością (nagła nieoczekiwana śmierć, zwłaszcza gdy jest związana z przemocą, okaleczeniem, lub gdy jest przypadkowa, śmierć z powodu bardzo długo trwającej choroby, śmierć dziecka, przekonanie, że śmierci można było zapobiec); Historyczne (poczucie braku bezpieczeństwa w dzieciństwie, doświadczenie patologicznego żalu w przeszłości); Związane z osobowością (bardzo niska tolerancja sytuacji stresujących, brak umiejętności przyjmowania pomocy); Społeczne ( śmierć nieakceptowana społecznie np. samobójstwo, strata społecznie negowana np. śmierć byłego małżonka, brak wsparcia społecznego.) Patologicznej żałobie mogą towarzyszyć: objawy depresji, objawy lęku, ciągłe myślenie o zmarłej osobie, niedowierzanie, uczucie oszołomienia, brak akceptacji śmierci, poszukiwanie zmarłej osoby, płacz, długotrwałe upośledzenie funkcjonalne, nadmierny i zbyt długo trwający intensywny żal, zaniedbywanie spraw związanych z higieną osobistą. Często spotykane zaburzenia psychiatryczne związane z przeżywanie żałoby obejmują: kliniczną depresję, zaburzenia lękowe, nadużywanie alkoholu lub innych substancji i uzależnienie, zaburzenia psychotyczne, zespół stresu pourazowego (PTSD). Żałoba po bliskim – jak wspierać? Osobom przeżywającym żałobę należy pomagać poprzez: poświęcanie im czasu i uwagi; słuchanie bez oceny krytycznej; zachęcanie do mówienia o zmarłej osobie; przyzwolenie na wyrażanie uczuć; zachęcanie do radzenia sobie z codziennym życiem i sprawami osobistymi; rozpoznawanie i przeciwdziałanie zachowaniom destrukcyjnym ( np. nadużywaniu alkoholu); informowanie o możliwości otrzymania wsparcia od różnych organizacji i skontaktowanie z osobami mogącymi udzielić profesjonalnego wsparcia np. z psychoonkologiem. Jak przeżywać żałobę? Od pytania „jak”, ważniejsze jest stwierdzenie – „przeżywać żałobę”. Bo ból trzeba przede wszystkim dopuścić do siebie. Żeby dalej żyć, musimy zauważyć zmianę, jaka nastąpiła, oswoić się z konsekwencjami i emocjami jakie niesie, odnaleźć się na nowo w rzeczywistości. Jest to proces długotrwały i bolesny, ale konieczny, jeśli chcemy, aby życie było satysfakcjonujące. Zdarza się, że osoby zgłaszające się po pomoc nie dostrzegają, że część problemów wynika właśnie z faktu, że starają się żałoby „nie przeżywać”, uciekając w wir obowiązków, pracy, przyjemności, czasami niebezpiecznych używek, działających jak znieczulenie. Jest to droga obciążona dużym ryzykiem, może mieć konsekwencje zdrowotne, prawne albo zaciążyć na relacjach z innymi. Rozróżnienie pomiędzy żalem tzw. normalnym, a patologicznym nie jest jednoznaczne. Zdecydowanie ważniejsze są objawy żałoby i ich nasilenie. Zarówno stłumienie smutku i żalu, jak i nadmierna koncentracja na nich może uzyskiwać rozmiary patologiczne. Zachowania żałobnika mogą mieć różne formy, np. funkcjonowania tak, jakby nic się nie zmieniło, po ciągłą koncentrację na śmierci bliskiej osoby, od nadmiernej aktywności (robieniem kilku rzeczy na raz) po apatię, od skrupulatnego wyrzucania wszystkich przedmiotów, które wiążą się ze zmarłym, po tworzenie „izby pamięci” z przechowywaniem przedmiotów dokładnie w tych miejscach, w których zmarły je zostawił. I to jest również dobry moment, aby powiedzieć, że żałoba niekoniecznie „zmieści” się w 12 miesiącach. I jeśli trwa dłużej, bądź krócej, nie jest to jednoznaczne, że jest patologiczna. Każdy człowiek ma swój czas przeżywania, oswajania się ze zmianami. I trzeba to uszanować. ZOBACZ: OBJAWY BLISKIEJ ŚMIERCI – AGONIA JAK TOWARZYSZYĆ UMIERAJĄCEMU Żałoba po stracie – etapy i wsparcie, bibliografia: Watson, Lucas, Hoy, Back, Opieka paliatywna, Wrocław 2007, R. Catane, N. I. Cherny, M. Kolke, S. Tanneberger, D. Schrijvers, Podręcznik postępowania w zaawansowanej chorobie nowotworowej, Warszawa 2007, P. Krakowiak, D. Krzyżanowski, A. Modlińska, Przewlekle chory w domu, Gdańsk 2011.

obrazki dla zmarłego taty